Σακχαρώδης Διαβήτης

Διαβήτης είναι η νόσος η οποία χαρακτηρίζεται από αύξηση του σακχάρου στο αίμα, δηλαδή υπεργλυκαιμία. Το φαγητό που τρώμε μετατρέπεται σε σάκχαρο το οποίο το σώμα μας το χρησιμοποιεί σαν ενέργεια.

Το πάγκρεας είναι ένα όργανο το οποίο παράγει μια ορμόνη την ινσουλίνη η οποία μεταφέρει το σάκχαρο στα κύτταρα του σώματος. Σε περίπτωση που παρουσιάζεται διαβήτης το σώμα είτε δεν παράγει ινσουλίνη είτε δεν την χρησιμοποιεί όπως πρέπει και έτσι παρουσιάζεται άνοδος του σακχάρου.

Διαβήτης Τύπου Ι

Παλαιότερα γνωστός ως νεανικός διαβήτης ο οποίος εμφανίζεται συχνότερα αλλά όχι αποκλειστικά σε νεαρά άτομα συνήθως κάτω των 30 ετών. Αποτελεί το 5-15 % των ατόμων που πάσχουν από διαβήτη. Οφείλεται σε καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη. Η καταστροφή των β-κυττάρων οδηγεί σε πλήρη έλλειψη ινσουλίνης και εκδήλωση του διαβήτη. Τα σημεία και συμπτώματα του διαβήτη Τύπου 1 συνήθως αναπτύσσονται πολύ γρήγορα σε σχέση με διαβήτη Τύπου 2 και είναι πολύ έκδηλα. Δεν
διαφέρουν ιδιαίτερα από τον Τύπου 2.

Τα πιο κύρια συμπτώματα είναι:

  • η πολυουρία δηλαδή η συχνή ούρηση
  • η πολυδιψία δηλαδή η αυξημένη λήψη υγρών και το αίσθημα δίψας
  • η πολυφαγία δηλαδή η αύξηση της όρεξης για φαγητό

Τα άτομα με διαβήτη Τύπου 1 παρουσιάζουν σοβαρού βαθμού έλλειψη ινσουλίνης και για αυτό εμφανίζουν συχνά μια κατάσταση που ονομάζεται διαβητική κετοξέωση. O παράγοντας της κληρονομικότητας διαδραματίζει κάποιο ρόλο στην εμφάνιση του διαβήτη όμως μικρότερο από, ότι στο διαβήτη Τύπου 2. Επίσης στην εμφάνιση του διαβήτη Τύπου 1 έχουν ενοχοποιηθεί διαιτητικοί παράγοντες όπως το η σίτιση νεογνών με το γάλα αγελάδας,  διάφορες τοξίνες και η συμμετοχή κάποιων ιώσεων π.χ. [κυτταρομεγαλοίος, ρετροϊοί,
παρωτίτιδα, ερυθρά, ιοί coxsackie, ιός Epstein-Barr].

Η θεραπεία στο διαβήτη Τύπου 1 είναι δίαιτα και εξωγενής χορήγηση ινσουλίνης, είτε με τη μορφή ενέσεων είτε με τη μορφή αντλίας ινσουλίνης.

Διαβήτης Τύπου ΙΙ

Ο διαβήτης Τύπου 2 είναι πολύ συχνότερος από τον διαβήτη Τύπου 1 και αποτελεί το 85-90% των διαβητικών ατόμων. Εμφανίζεται συνήθως σε μεγαλύτερης ηλικίας άτομα άνω των 40 ετών. Τα τελευταία χρόνια η συχνότητα του αυξήθηκε τόσο στους νέους όσο και στους εφήβους. Συνυπάρχει συχνά με παχυσαρκία.

Στο διαβήτη Τύπου 2 υπάρχει διαταραχή στη δράση της ινσουλίνης. Τα κύτταρα αντιστέκονται στην εντολή της ινσουλίνης για να εισαχθεί το σάκχαρο μέσα στα κύτταρα και έτσι δημιουργείται αυτό που ονομάζεται αντίσταση στην ινσουλίνη.

Εκτός από την παχυσαρκία και την καθιστική ζωή καθοριστικό ρόλο στην εμφάνιση του διαβήτη Τύπου 2 διαδραματίζει η κληρονομική προδιάθεση του ατόμου. Στο διαβήτη Τύπου 2 τα συμπτώματα αναπτύσσονται πολύ αργά και οι ασθενείς πολλές φορές δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από διαβήτη. Επίσης μπορεί να μη παρουσιάσουν συμπτώματα κάποιοι από αυτούς αν τα επίπεδα σακχάρου δεν είναι ιδιαίτερα αυξημένα. Εκτός από την πολυουρία, πολυδιψία, πολυφαγία μπορεί να παρουσιαστούν λοιμώξεις δέρματος, λοιμώξεις γεννητικών οργάνων, πληγές που δεν επουλώνονται, θόλωση όρασης, κράμπες, αδυναμία, απώλεια βάρους. Η τακτική άσκηση και ο έλεγχος του σωματικού βάρους μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη η την επιβράδυνση ορισμένων περιστατικών διαβήτη Τύπου 2.

Για διαβήτη τύπου ΙΙ πρέπει να ελέγχονται:

  • Ηλικία ≥ 45 έτη
  • Αυξημένο σωματικό βάρος (δείκτης μάζας σώματος ≥ 25κg/m²)
  • Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη τύπου 2
  • Καθιστικός τρόπος ζωής
  • Ιστορικό διαβήτη κυήσεως η γέννησης παιδιών άνω των 4 κg
  • Υπέρταση (≥140/90 mmHg)
  • Δυσλιπιδαιμία (HDL χοληστερόλη ≤ 35mg/dl ή τριγλυκερίδια νηστείας ≥ 250 mg/dl)
  • Πολυκυστικές ωοθήκες
  • Ιστορικό διαταραγμένης γλυκόζης νηστείας η παθολογικής ανοχής στη γλυκόζη
  • Ιστορικό αθηροσκληρυντικών αλλοιώσεων
  • Άτομα που ανήκουν σε συγκεκριμένες φυλές (Αμερικανοί αφρικανικής η ισπανικής καταγωγής, κάτοικοι σε νησιά του ειρηνικού ωκεανού)

Η θεραπεία στο διαβήτη Τύπου 2 περιλαμβάνει δίαιτα, δισκία και πιθανώς αργότερα ενέσεις ινσουλίνης.

Διαβήτης Κυήσεως

Η μορφή αυτή του διαβήτη εμφανίζεται γύρω στο 2 με 5% όλων των εγκυμοσυνών γιατί το σώμα χρειάζεται αρκετή ινσουλίνη για να καλύψει τις ανάγκες της εγκυμοσύνης και γιατί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης παράγονται ορμόνες που αυξάνουν την αντίσταση των περιφερειακών ιστών στη δράση της ινσουλίνης με αποτέλεσμα την εμφάνιση του διαβήτη κύησης. Συνήθως εμφανίζεται σε γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό διαβήτη, σε γυναίκες υπέρβαρες η παχύσαρκες και σε γυναίκες άνω το 25 ετών. Ο έλεγχος γίνεται πριν την εγκυμοσύνη σε όλες τις γυναίκες και σε αυτές με αυξημένο κίνδυνο μεταξύ 24 και 28 εβδομάδας. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο διαβήτης κύησης αντιμετωπίζεται με δίαιτα και άσκηση και υποχωρεί με τη γέννηση του μωρού. Σε λίγες περιπτώσεις με διαβήτη κύησης η θεραπεία είναι η ινσουλίνη έτσι ώστε τα σάκχαρα να παραμείνουν σε φυσιολογικά επίπεδα για να αποφευχθούν οι επιπλοκές τόσο για τη μητέρα όσο και για το μωρό.

Ποιες γυναίκες εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο;

  • Γυναίκες που έχουν γλυκοζουρία.
  • Γυναίκες που είχαν σε προηγούμενη κύηση διαβήτη.
  • Γυναίκες που έχουν ιστορικό διαταραχής ανοχής γλυκόζης.
  • Γυναίκες παχύσαρκες.
  • Γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό ΣΔ.
  • Γυναίκες που γέννησαν παιδί πάνω από 4 κιλά.

Διαβήτης LADA

Ο Διαβήτης τύπου LADA (Latent Autoimmune Diabetes in Adults) είναι μια μορφή διαβήτη που παρουσιάζει το μηχανισμό του διαβήτη τύπου 1 αλλά με βραδύτερη καταστροφή των βκυττάρων του παγκρέατος σε σύγκριση με άτομα νεότερης ηλικίας. Αποτελεί το 10% των νέων περιπτώσεων διαβήτη σε άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών σε κάτοικους της βόρειας Ευρώπης.

Άλλοι τύποι Διαβήτη

  • Διαβήτης που οφείλεται σε ενδοκρινοπάθειες (Φαιοχρωμοκύτωμα, Σύνδρομο Cushing, Υπερθυρεοειδισμός κ.α.).
  • Διαβήτης που οφείλεται σε φάρμακα (Διουρητικά, β-αποκλειστές, Γλυκοκορτικοειδη κ.α.).
  • Διαβήτης που οφείλεται σε παθήσεις του παγκρέατος (Παγκρεατίτης, τραύμα παγκρέατος, νεόπλασμα κ.α).
  • Διαβήτης που οφείλεται σε λοιμώξεις (Μεγαλοκυτταροϊός, Συγγενή ερυθρά κ.α.).
  • Διαβήτης που συνδυάζεται με γενετικά σύνδρομα (όπως είναι το σύνδρομο Down κ.α.).
  • Διαβήτης που οφείλεται σε διαταραχές της λειτουργίας των β-κυττάρων που οφείλονται σε γενετικές διαταραχές [Τύπου MODY δηλαδή (Maturity Onset Diabetes in the Young)] είναι ο σακχαρώδης διαβήτης ωριμότητας που αρχίζει σε νεαρή ηλικία.