«Ο Διαβήτης δεν είναι ασθένεια, αλλά τρόπος ζωής»
Ο Παγκύπριος Διαβητικός Σύνδεσμος ιδρύθηκε το 1979 από μία μικρή ομάδα γονιών των οποίων τα παιδιά είχαν διαγνωστεί με Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1. Έκτοτε, ο Σύνδεσμος αγωνίζεται ακούραστα για τη διασφάλιση της παροχής ορθής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης σε όλα τα άτομα με διαβήτη και για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. Παράλληλα, ο Σύνδεσμος εργάζεται για τη διαφώτιση και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για τα θέματα που αφορούν τον διαβήτη, με στόχο την καταπολέμηση της προκατάληψης και της άγνοιας που συχνά αποτελούν τα κύρια εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα άτομα με διαβήτη και οι οικογένειές τους.
Ο Σύνδεσμος λειτουργεί γραφεία σε όλες τις επαρχίες για την εξυπηρέτηση των μελών του που ανέρχονται σε πέραν των 10.000, ενώ βασίζεται στην προσφορά εθελοντών για την οργάνωση των δραστηριοτήτων του. Η συνεργασία με διάφορους επαγγελματίες υγείας είναι καταλυτική όσον αφορά στο περιεχόμενο των σεμιναρίων και διαλέξεων που διοργανώνονται. Συγκεκριμένα, υπάρχει στενή συνεργασία με την Εταιρεία Διαβητολογίας Κύπρου, η οποία ενεργεί και ως Επιστημονικό Συμβούλιο του Συνδέσμου, την Ενδοκρινολογική Εταιρεία Κύπρου, τον Σύνδεσμο Διαιτολόγων και τον Σύνδεσμο Ποδολόγων.
Υπάρχει, επίσης, συνεχής συνεργασία με αρμόδιες κυβερνητικές υπηρεσίες, με πανεπιστήμια, καθώς και συνδέσμους ασθενών στην Κύπρο και στο εξωτερικό. Ο Σύνδεσμος είναι μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Διαβήτη (International Diabetes Federation – IDF) και συμμετέχει στα προγράμματα του εν λόγω οργανισμού, όπως για παράδειγμα το πρόγραμμα Young Leaders, το οποίο αφορά νέους από 18 μέχρι 30 ετών.
Τα προγράμματα και οι δραστηριότητες του Συνδέσμου εποπτεύονται από 17μελές Διοικητικό Συμβούλιο, ενώ υπάρχουν επίσης εκλεγμένες Επαρχιακές Επιτροπές οι οποίες διαχειρίζονται τα ζητήματα σε επαρχιακό επίπεδο. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι όλοι είναι εθελοντές.
Σύμφωνα και με τους στόχους του Συνδέσμου, οι δράσεις που αναλαμβάνει μπορούν να χωριστούν σε δύο πυλώνες: (1) την υποστήριξη ατόμων με διαβήτη καθώς και των οικογενειών τους και (2) τη διαφώτιση, πρόληψη και εκπαίδευση για τον διαβήτη.
Υποστήριξη στα άτομα με διαβήτη και τις οικογένειές τους
Όσον αφορά στον πρώτο πυλώνα δράσεων, ο Σύνδεσμος προσφέρει υποστήριξη σε μορφές που δεν προσφέρονται από τις κρατικές υπηρεσίες. Δεδομένου ότι ο διαβήτης δύναται να επιφέρει πολυεπίπεδες επιπτώσεις στη ζωή κάποιου ατόμου εάν δεν υπάρχει η δέουσα στήριξη, η δραστηριοποίηση του Συνδέσμου αποσκοπεί να υποβοηθήσει στην ομαλή αντιμετώπιση των προβλημάτων και ανησυχιών που συνοδεύονται με την έλευση του διαβήτη. Επομένως, ο Σύνδεσμος έχει δημιουργήσει ομάδες στήριξης, αποτελούμενες από γονείς και νέους με Διαβήτη Τύπου 1 που μεγάλωσαν, σπούδασαν και τώρα εργάζονται. Επισκέπτονται τα παιδιά που έχουν πρωτοδιαγνωσθεί και τους μεταφέρουν τις εμπειρίες τους, ενώ προσφέρουν τη στήριξη που απαιτείται ανάλογα με την περίπτωση. Η στήριξη συνεχίζεται και εκτός της Διαβητολογικής κλινικής. Για παράδειγμα στη Λευκωσία, την πρώτη Τετάρτη κάθε μήνα οργανώνουμε συγκέντρωση στήριξης στην παρουσία επαγγελματιών υγείας, όπου τα παρευρισκόμενα άτομα συμβουλεύονται και ανταλλάζουν εμπειρίες για τα διάφορα ζητήματα που αντιμετωπίζουν. Παρόμοιες συγκεντρώσεις οργανώνονται και στις υπόλοιπες επαρχίες, ανάλογα με τις ανάγκες των μελών μας.
Είναι σαφές ότι η επαφή διά μέσου των τακτικών ομάδων στήριξης και άλλων εκδηλώσεων με άλλα άτομα που έχουν κοινές ανησυχίες και έχουν αντιμετωπίσει τα ίδια προβλήματα συμβάλλει τα μέγιστα στην αποτελεσματική διαχείριση του διαβήτη. Προς τούτο, ο Σύνδεσμος προσπαθεί, έστω και με περιορισμένους οικονομικούς πόρους, να διοργανώνει εκδρομές, ψυχαγωγικές και εκπαιδευτικές διακοπές, καθώς και εκδηλώσεις που απευθύνονται σε συγκεκριμένες ομάδες.
Για παράδειγμα, το καλοκαίρι διοργανώνονται ολιγοήμερες διακοπές για παιδιά με διαβήτη, ομαδοποιημένα αναλόγως ηλικίας, πάντα με συνοδεία ιατρών, νοσηλευτών και εθελοντών μελών του Συνδέσμου. Αυτές οι διακοπές δίνουν την ευχέρεια σε παιδιά της ίδιας ηλικίας να κάνουν φιλίες, να ανταλλάξουν απόψεις με άτομα που αντιμετωπίζουν τα ίδια ζητήματα και να συμβουλευτούν επαγγελματίες υγείας σε ένα περιβάλλον πιο χαλαρό. Την περίοδο των Χριστουγεννιάτικων διακοπών οργανώνουμε συνήθως διήμερη εκδήλωση σε ξενοδοχείο για τα παιδιά και τους γονείς τους. Πέραν από το ψυχαγωγικό μέρος της εκδήλωσης, δίνεται πάλι η ευκαιρία τόσο σε παιδιά όσο και στους γονείς να γνωρίσουν άτομα που έχουν τις ίδιες ανησυχίες.
Οι υποστηρικτικές δράσεις του Συνδέσμου εκτείνονται σε όλο το φάσμα των ζητημάτων που αντιμετωπίζουν τα άτομα με διαβήτη. Η πρόσβαση στη βέλτιστη δυνατή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη είναι ένα καίριο ζήτημα το οποίο απαιτεί αδιάληπτες ενέργειες από τον Σύνδεσμο, αφού υπάρχουν συνεχώς εξελίξεις αναφορικά με τον διαβήτη, ενώ και ο τομέας της υγείας στην Κύπρο θα τύχει σημαντικής αναδιάρθρωσης του τρόπου οργάνωσης και λειτουργίας. Ως Σύνδεσμος, αναμένουμε ότι σε κάθε περίπτωση τα άτομα με διαβήτη θα συνεχίσουν να λαμβάνουν την απαιτούμενη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη χωρίς να επωμίζονται το δυσανάλογα υψηλό οικονομικό κόστος που απαιτεί η διαχείριση του διαβήτη.
Μία νέα υποστηρικτική δράση του Συνδέσμου που τέθηκε σε εφαρμογή τον Ιούλιο του 2015 είναι το «Εκπτώμετρο». Το εν λόγω πρόγραμμα στοχεύει να βοηθήσει τα μέλη του Συνδέσμου να αντιμετωπίσουν το συγκριτικά ψηλότερο κόστος διαβίωσης που ενέχει ο διαβήτης, παρέχοντας εκπτώσεις σε προϊόντα και υπηρεσίες πέραν των 70 συνεργαζόμενων επιχειρήσεων σε όλη την Κύπρο.
Διαφώτιση, πρόληψη και εκπαίδευση για τον διαβήτη
Όσον αφορά στον δεύτερο πυλώνα δράσεων, δηλαδή τη διαφώτιση, πρόληψη και εκπαίδευση για τον διαβήτη, ο Σύνδεσμος διοργανώνει μεγάλο αριθμό εκδηλώσεων κατά τη διάρκεια του έτους σε όλη την Κύπρο με στόχο την εκπαίδευση ατόμων με διαβήτη, των οικογενειών τους και επαγγελματιών υγείας. Πολλές εκδηλώσεις έχουν επίσης στόχο να διαφωτίσουν το ευρύ κοινό για τον διαβήτη, ενώ γίνονται μετρήσεις γλυκόζης αποσκοπώντας στον εντοπισμό ατόμων που είτε έχουν διαβήτη και δεν το γνωρίζουν είτε έχουν επίπεδα γλυκόζης που χρήζουν περαιτέρω ιατρικής φροντίδας σε προληπτική βάση.
Ο Σύνδεσμος συνεργάζεται με Δήμους και Κοινότητες και διοργανώνει πολλαπλές εκδηλώσεις διαφώτισης, εκπαίδευσης και πρόληψης σε τοπικές κοινωνίες σε ώρες που βολεύουν τις στοχευμένες ομάδες. Συνήθως συμμετέχουν επαγγελματίες υγείας διαφόρων ειδικοτήτων και γίνονται προληπτικές μετρήσεις σακχάρου του αίματος και αρτηριακής πίεσης. Επίσης, διανέμεται δωρεάν διαφωτιστικό υλικό.
Περαιτέρω, ο Σύνδεσμος συνεργάζεται με τα πανεπιστήμια στην Κύπρο για τη διοργάνωση σεμιναρίων που συμμετέχουν Κύπριοι και ξένοι ιατροί, καθώς και νοσηλευτικό προσωπικό.
Οι δράσεις διαφώτισης κορυφώνονται τον Νοέμβριο κάθε έτους με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Μέρας Διαβήτη. Η 14η Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί από το 1991 από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και τη Διεθνή Ομοσπονδία για τον Διαβήτη. Έχει επίσης επίσημα καθιερωθεί από τα Ηνωμένα Έθνη με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης. Έχει επιλεγεί αυτή η ημερομηνία γιατί είναι η γενέθλια ημέρα του Frederic Banding, ενός από τους πρωτεργάτες για την ανακάλυψη της ινσουλίνης το 1921 μαζί με τον συνεργάτη του Charles Best. Στόχος της ημέρας είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού και η ενημέρωση για την αυξανόμενη συχνότητα του διαβήτη, ιδιαίτερα στις ανεπτυγμένες χώρες.
Σχετικά με τη συχνότητα, αναφέρεται ότι επιστημονική επιδημιολογική έρευνα που διενεργήθηκε το 2003/2004 με μερική χρηματοδότηση από τον Παγκύπριο Διαβητικό Σύνδεσμο, διαπίστωσε ότι το ποσοστό των ατόμων με διαβήτη ήταν τότε 10.3% στην ελεύθερη Κύπρο. Οι ενδείξεις που υπάρχουν είναι ότι το ποσοστό αυτό συνεχίζει να αυξάνεται.
Όπως σε όλες τις χώρες έτσι και στην Κύπρο γιορτάζουμε την Παγκόσμια Μέρα Διαβήτη με διάφορες εκδηλώσεις που καλύπτουν όλο τον μήνα Νοέμβριο. Ως μέλη του IDF μεταφέρουμε τα μηνύματά του μέσω αποστολής αφισών σε όλους τους Δήμους και κοινότητες της Κύπρου, στα Νοσοκομεία και άλλους δημόσιους χώρους. Επίσης, οργανώνουμε περίπτερα σε όλες τις πόλεις και κάνουμε δωρεάν προληπτικές μετρήσεις σακχάρου και αρτηριακής πίεσης σε όλους τους διερχομένους. Διοργανώνουμε, παράλληλα, πορείες και ποδηλατοδρομίες ευαισθητοποίησης για τον διαβήτη σε όλες τις πόλεις. Ο αναλυτικός κατάλογος των εκδηλώσεων είναι στη διάθεσή σας για περαιτέρω πληροφόρηση.
Κατά τη διάρκεια αυτής της εβδομάδας προβάλλονται τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά μηνύματα για τον διαβήτη. Επίσης, γίνονται ζωντανές εκπομπές με θέμα τον διαβήτη σε τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς.
Σύνθημά μας είναι «Ο Διαβήτης δεν είναι ασθένεια, αλλά τρόπος ζωής». Καλούμε τα άτομα με διαβήτη και όλους τους φίλους και υποστηρικτές του Συνδέσμου, όπως συνδράμουν στο έργο του Συνδέσμου με όποιο τρόπο μπορούν. Μη ξεχνάτε ότι όλοι μαζί είμαστε πιο δυνατοί και αποτελεσματικοί.